Bankacılık kaynaklarının verdiği bilgiye nazaran, kimi kamu bankaları ikinci el konut kredisi kullanımı üst limitini 150,000 TL’ye kadar düşürdü. Misal biçimde kamu bankalarında şube bazlı kredi ölçüsü ve kredi sayısı uygulaması ile de kredi kullandırmayı azaltıcı tedbirler alınıyor.
Ekonomi idaresinin krediler üzerinden aldığı tedbirlerin maliyete yansımasıyla bir müddettir yükselişte olan mevduat ve kredi faizleri ise özel bankalarda daha da yükseldi.
Artan maliyetlerin yansıdığı TL mevduat faizleri yüzde 25’lere gerçek giderken, dolar mevduatlarda geçen aylarda yüzde 5 düzeyinde olan faiz kimi bankalarda yüzde 6.5’in üzerine çıktı, Euro mevduatlarda ise bu oran yüzde 5’e yaklaştı. Bölümde ferdî ve ticari kredi faizleri de yükselişini sürdürüyor.
TÜKETİCİ KREDİLERİNDE BÜYÜME SURATI YÜZDE 60’A GELDİ
Bankacılar, 13 haftalık kurdan arındırılmış bilgilere bakıldığında tüketici kredilerinde büyüme suratının Nisan sonundaki yüzde 30’lardan Haziran sonu prestijiyle yüzde 60’a ulaştığına dikkat çekiyor.
Aynı devirde ticari kredilerde ise büyüme suratı yüzde 55’ten yüzde 40’a gerçek geriledi.
Hükümetin iktisat politikalasında cari açığı azaltmak ismine istihdam ve ihracat odaklı kurumsal krediler teşvik ediliyor. Fakat düşük faiz siyaseti nedeniyle TL’de bedelini koruyamayan kişiseller ise iç tüketimi canlandıracak biçimde yüksek kredi kullanımını tercih ediyor.
Amaçlanan kredi büyümesinden farklı olarak yüksek enflasyon ortamında ferdî kredilerde çok hızlanma trendi ise kamu bankaları tarafından BDDK adımlarına da paralel olarak son periyotta sınırlanmaya çalışılıyor.
Konu hakkında bilgi sahibi üst seviye bir bankacı, “Bazı kamu bankaları konut kredilerinde üst limiti 150,000 TL’ye indirdi. Kimileri ise azamî 500,000 TL konut kredisi kullandırıyor” dedi ve ekledi:
“Bankalarda ayrıyeten bir likidite derdi oluşmuş durumda. TCMB’nin son düzenlemeleri sonrası bankaların sabit faizli DİBS portföylerini artırmaları likidite sıkışıklığına neden oldu. TL’de sıkışıklığın artmasının da mevduat faizlerindeki yükselişte tesiri büyük” dedi.
Kamu bankaları mevzuyla ilgili bir yorum yapmadı.
TCMB, “liralaşma” kapsamında döviz mevduatı karşılığı TL sabit kuponlu tahvil tutulması istikametinde adımlar atarken, teminat sisteminde TL’nin tartısını artırıcı adımları daha kuvvetlendirdi. Bu adımlar bankaları devasa meblağlarda sabit kuponlu uzun vadeli tahvile yönlendirdi ve likitide bu alana kaydı.
Bir öteki bankacı ise, “Enflasyon nedeniyle bireyler krediye dayalı iç tüketime yönelmiş durumda. Faizler kademeli artıştaydı lakin enflasyon yüzde 80, kredi faizi yüzde 30 olunca son üç aydır ferdî başta olmak üzere tüm kredilerde önemli bir talep patlaması gördük. Maliyetler BDDK kararlarıyla yükseltildi” diye konuştu.
BDDK, 100,000 TL üzerindeki tüketici kredileri için vade sonunu 24 aydan 12 aya düşürürken, kredi kartı taban ödeme fiyatlarını yüksek ölçüler için Haziran başında artırmıştı. Ayrıyeten konut kredilerinde de 10 milyon TL üzeri paha için kredi kullanımı yasaklandı, bedele nazaran limitler getirildi.