Fahrettin Altun: BM’nin yine yapılandırılması gerekmektedir

İletişim Lideri Fahrettin Altun, Arjantin’in başşehri Buenos Aires’te düzenlenen Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu Islahatı: Milletlerarası Sistemin Yine İnşasına Yeni Bir Yaklaşım Paneli’ne görüntü ileti gönderdi.

Altun, Birleşmiş Milletler’in, İkinci Dünya Savaşı’nın yarattığı yıkım ve tahribat sonrasında dünyada bu seviyede yıkıcı savaşların tekrar yaşanmaması için 1945’te Türkiye’nin de kurucu üye olarak ortalarında bulunduğu 51 ülke tarafından kurulduğunu hatırlattı.

Uluslararası barış ve güvenliğin sağlanmasının ve bunun korumasının örgütün en temel maksadı olarak belirlendiğini söyleyen Altun, üye sayısı 193’e ulaşan BM’nin, her ne kadar global çapta oluşturulan örgütler ortasında en güçlü ve hukuksal bağlayıcılığı en faal kurum olarak öne çıksa da bilhassa Soğuk Savaş sonrası devirde yaşanan büyük insanlık felaketlerini önleyici somut devalar geliştiremediğini, barışın ve güvenliğin korunmasında etkileyici bir rol üstlenemediğini belirtti.

“BM’nin, milletlerarası toplumun bu konudaki beklentilerini karşılayamadığı açıktır”

AA’nın haberine nazaran; geçmişte Bosna-Hersek’te, Ruanda’da, Suriye’de, Kosova’da yaşanan insanlık dramını önlemekte çaresiz kalan örgütün, son olarak Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik gerçekleştirdiği ve hala devam eden akınları boyunca da benzeri bir çaresizlik örneği sergilediğini vurgulayan Altun, şunları kaydetti:

“BM, elbette dünyada barışa ve istikrara katkıda bulunmuş ve uzun yıllar boyunca farklı coğrafyalarda istikrarlaştırıcı bir güç olarak varlık göstermiştir. Fakat son 30 yıl içinde dünya siyasetinde yaşanan gelişmeler ve güç istikrarlarının değişmesi karşısında örgüt kendisine yönelik beklentiyi karşılayamaz hale gelmiştir. Bugün barışın ve güvenliğin korunması için kurulan BM’nin, memleketler arası toplumun bu konudaki beklentilerini karşılayamadığı açıktır. BM, günümüzde istikrarlaştırıcı işlevini artık yerine getiremez hale gelmiştir.

“Yaklaşık 1,5 milyar insan şiddet tehdidi altında yaşamaktadır”

Halbuki memleketler arası barış ve güvenliğin korunması, İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinden 77 yıl sonra, her zamankinden daha aktüel ve daha acil bir hal almıştır. Günümüzde dünya çapında pek çok çatışma bölgesinde, yaklaşık 1,5 milyar insan şiddet tehdidi altında yaşamaktadır. Silahlı çatışma riskleri ya da silahlı çatışmalar günümüzde sadece sayıca artış göstermekle kalmamakta ayrıyeten çok sayıda sivil vefatına, büyük kitlelerin yaşadıkları yerleri terk etmek zorunda bırakılmalarına ve temel insan haklarının ağır ihlallerine neden olmaktadır.”

“Etki sahibi olan devletle tahlilin değil, sorunun bir parçası”

Altun, örgütün dünya barışı ve istikrarını tehdit eden bu olaylar karşısında gereğince tesirli ve dengeli bir rol oynamaktan uzak oluşunun onun memleketler arası toplumun gözündeki güvenilirliğini ve saygınlığını da azalttığını söyledi.

Mevcut sistemde tesir sahibi olan devletlerin, tahlilin değil, sorunun bir kesimi olduğunu, dünyayı istikrara kavuşturması ümidiyle kurulan milletlerarası kurumların da bugün bu misyonunu tam yerine getiremediğini söz etti.

“Uluslararası barış ve güvenliğin daha faal korunabilmesi için yeni bir BM tasarlanmalı”

BM’nin mevcut yapısıyla global problemlere tahlil değil çözümsüzlük kattığını çok sefer deneyim ettiklerini lisana getiren Altun, şöyle devam etti:

“Savaşan taraflardan birinin ya da krizin taraflarından birinin BM’nin daimi üyesi olmasının süreçleri nasıl tıkadığını gördük. BM bu yapısıyla zayıfın, mağdurun ya da haklının değil adeta güçlü beş daimi üyesinin yanında taraftır. BM mevcut yapısıyla zulüm yapana ses çıkaramaz bir vaziyettedir. Bunun temel sebebi örgütün kurumsal yapısındaki problemlerdir. Asya, Latin Amerika ve Afrika ülkelerinin BM Güvenlik Kurulunda bariz bir biçimde temsiliyet konusunda dışlandıkları bir gerçektir. Sayın Cumhurbaşkanımızın ‘Dünya beşten büyüktür’ daveti bu noktada zulümlere, haksızlığa, adaletsizliğe karşı bir itirazdır. Beş ülkenin kurduğu dünya sisteminin işleyişine, global adaletsizliklere itirazdır. Tüm bunları göz önünde bulundurduğumuzda Sayın Cumhurbaşkanımızın BM’nin ıslahatına yönelik taleplerinin haklılığı ve bunun gerçekleşmesinin gerekliliğini daha fazla hissediyoruz.”

Yeni bir BM çağrısı

Bugün, BM ıslahat eforlarının her zamankinden daha ağır formda müzakere edilmeyi hak ettiğini ve BM’nin nasıl bir kurum olması gerektiğine dair tekliflere gereksinim duyulduğunu anlatan Altun, lakin tüm bunların yalnızca konuşulmaması, sonrasında fiiliyata da geçirilmesi gerektiğini lisana getirdi. Milletlerarası barış ve güvenliğin daha aktif korunabilmesi için yeni bir BM tasarlanması gerektiğinin altını çizen Altun, “Türkiye olarak, bu çerçevedeki teklifi uzun vakittir söz ediyor ve tüm ülkelerin tartışmasına açıyoruz. Tahlil teklifimiz ise ‘Dünya beşten büyüktür’ tabirinde kendini bulan, BM Güvenlik Kurulunun yapısının değiştirilmesini merkeze alan bir perspektifin hakim kılınmasıdır.” ifadelerini kullandı.

“Sadece beş ülkenin, bütün dünyanın mukadderatını etkileyecek bahislerde karar vermesi ne ahlaki ne adildir”

Adil ve daha sürdürülebilir bir global barışın temini için çok kültürlülüğü yansıtan bir BM’ye muhtaçlık bulunduğuna dikkati çeken Altun, BM Güvenlik Kurulunun, kıtaları, inançları, kökenleri ve kültürleri mümkün olan en adil formda temsil edecek bir yapıya kavuşturulacak halde tekrar yapılandırılmasının, tahlil ve global barışın tesisi için devrimsel bir adım olacağını söyledi.

Altun, “Sayın Cumhurbaşkanımızın belirttiği üzere, yalnızca beş ülkenin, bütün dünyanın yazgısını etkileyecek hususlarda karar vermesi ne ahlaki ne adildir. Dünya beş ülkeden büyüktür. Çok kutuplu, çok merkezli, çok kültürlü, daha kapsayıcı ve adil bir dünya inşa etmek mümkündür. BM’nin, global barış, refah ve adalet mefkureleri doğrultusunda ‘Daha adil bir dünya mümkün’ davetine uygun biçimde yine yapılandırılması gerekmektedir.” dedi.