■ EFKAN ŞARLI
Merkez Bankası’nın (TCMB) bu yıl sonu için enflasyon tahminini yüzde 22.3’ten yüzde 58’e güncellemesinin ardından gözler Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıklayacağı temmuz enflasyonuna çevrildi. Yıllık enflasyon, baz etkisiyle 2022’nin sonundan bu yana geriliyordu. ‘Baz etkisi’ döneminin sona erdiği temmuz ayında ise ekonomistlerin enflasyon tahminleri, yüzde 6.4 ile yüzde 10.6 arasında değişiyor. Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) temmuz ayı rekoru yüzde 6.2 ile 1997’de gerçekleşmişti. Reuters anketine göre , akaryakıta gelen
zamlar, döviz kurlarındaki yükseliş ve bitmek bilmeyen vergi artışlarının ardından temmuz ayında enflasyon, iki basamaklı değerlere çok yakın gerçekleşecek.
YIL SONU TAHMİNİ YÜZDE 60
İngiliz haber ajansı Reuters’ın anketine katılan 10 ekonomist, temmuzda fiyatların, hazirana göre ortalama yüzde 9.1 oranında yükseldiğini tahmin etti. Ekonomistlerin tahminleri, yüzde 6.4 ile yüzde 10.6 arasında değişti. Ekonomistlerin beklentileri, yıllık tüketici enflasyonun temmuzda yüzde 38’den yüzde 47.3’e çıkması yönünde. Yıllık enflasyon tahminleri, yüzde 43.5 ile yüzde 49.4 arasında değer aldı. Reuters anketinde yıl sonu enflasyon tahmin medyanı yüzde 59.9 seviyesinde bulunurken, tahminler yüzde 49.5 ile yüzde 69.0 bandında yer alıyor. Haziran ayında yapılan ankette yılsonu tahmin medyanı yüzde 51.50 seviyesindeydi. TCMB’nin Gaye Erkan Başkanlığı’ndaki ilk sunum olan, yılın üçüncü Enflasyon Raporu’nda 2023 yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 22.3’ten yüzde 58’e, 2024 yıl sonu tahmini ise yüzde 8.8’den yüzde 33’e yükseltildi. 2025 yıl sonu enflasyon tahmini de yüzde 15 oldu. Ekonomistler TCMB’nin uzun süredir ilk kez gerçekçi tahminlerde bulunduğuna dikkat çekti.
Vergiler ve zamlar etkili
Seçimlerin ardından sigaradan akaryakıta vergilerde yapılan artışın yanı sıra deprem kaynaklı artan maliyetler nedeniyle Kurumlar Vergisi, Katma Değer Vergisi’nde artışlara gidilmiş tek seferlik ek Motorlu Taşıtlar Vergisi getirilmiş, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi ve harçlar da artırılmıştı. Ekonomistler, yılsonu TÜFE tahminlerini belirgin revize ederken vergi ve fiyat artışlarının ay ortasında gerçekleşmiş olması nedeniyle ağustosa da sarkan bir etki öngörüyor. Haziranda yıllık enflasyon bu senenin dip seviyesi olacağı kabul edilen yüzde 38.21 olarak gerçekleşmişti.
